پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (دامت برکاته) به همایش ملی نماز، ولایت و مسجد در فرهنگ رضوی که صبح روز دوشنبه 27 آذر ماه توسط مرتضی نجفی قدسی مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی ، در تالار کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی قرائت شد، بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِی (طه، 14)
هنگامی که از طرف پروردگار به حضرت موسی وحی شد که من تو را به پیامبری انتخاب کردم پس گوش بده به آنچه برایت وحی میشود، بلافاصله میفرماید « إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِی » یعنی من همان خدایی هستم که معبودی جز من نیست پس بنا بر این مرا بپرست و برای اینکه به یاد من باشی نماز را به پا دار.
بحث توحید و عبودیت و صلاة در دعوت همه انبیاء بوده است و حضرت ابراهیم (ع) نیز پس از آنکه به امر الهی خانه خدا در مکه بنا مینهد، اهل بیت خود را در آنجا علیرغم اینکه به تعبیر قرآن وادی غیر زرع یعنی سرزمین خشک و بایر و غیر قابل کشاورزی بوده، سکونت میدهد برای اینکه «لیقیمو الصلاه» یعنی نماز را به پا دارند و از دعاهای اوست که میفرمایند: « رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ » (ابراهیم 40) یعنی خدایا کاری کن که من و بچه هایم و نسلم همگی اهل نماز باشیم و نماز را اقامه کنیم و مخلصانه از درگاه الهی میخواهد که این دعای او را مستجاب فرماید.
از این آیات نتیجه میگیریم که نماز خواندن و عبودیت پروردگار محور دعوت انبیاء بوده است و آرزویشان این بوده است که بچه های آنها نماز خوان باشند و بنا بر این ما هم اگر میخواهیم فرزندانمان دیندار و نماز خوان باشند، باید این خواسته مهم را از درگاه الهی مسئلت کنیم.
چرا نماز خواندن اینقدر مهم است؟ نماز بهترین شکل رابطه با خداست و عبادتی به زیبایی نماز نیست، نماز به مانند چشمه آب زلال و پاکی است که انسان روزانه پنج نوبت خود را در این چشمه پاک میشوید و طاهر میشود و این طهارت پیوستگی، انسان را از آلودگی ها و گناهان بدور میدارد و لذا فرموده است: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنکَرِ » (عنکبوت، 45) یعنی این نماز انسان را از بدی ها و زشتی ها دور میکند.
در حدیث مشهوری از پیامبر اکرم (ص) منقول است که فرمودند: «الصلوة عمود الدین ان قبلت قبل ما سواها و ان ردت رد ما سواها » یعنی نماز پایه و ستون دین است و اگر نماز قبول شود مابقی اعمال انسان نیز قبول میشود و اگر نماز رد شود بقیه اعمال نیز رد میشود.
همین مفهوم در بیان حضرت ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) نیز آمده است که فرموده اند: « أوَّلُ ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها » (مستدرک الوسایل، ج 3، ص 25) یعنی اولین چیزی که از انسان در آخرت محاسبه میشود، نماز است، اگر چنانچه نماز او قبول شود و صحیح باشد، بقیه اعمال او نیز صحیح و قبول است و اگر نماز او رد شود، بقیه اعمال او نیز غیر قابل قبول است.
پس بنابر این نماز در حیات انسان نقش محوری دارد و سبب نهادینه شدن تقوی در انسان میشود. و بنا بر فرمایش حضرت امام علی ابن موسی الرضا (ع) « الصلاه قربان كل تقی » یعنی نماز هر شخص با تقوایی را به خدا نزدیکتر میکند (وسائل الشیعه، ج 4، ص 43)
بحث در مقوله نماز، ولایت و مسجد فراوان است و در این مقال کوتاه نمیگنجد، اما تبیین آنها و تلاش برای تحقق آنها در جامعه اسلامی امری بسیار لازم و ضروری است و از اینکه همایش ملی علمی و پژوهشی نماز، ولایت و مسجد در فرهنگ رضوی با مشارکت نهاد های مختلف فرهنگی در 27 آذر ماه سالروز وحدت حوزه ودانشگاه در جوار بارگاه قدس رضوی برگزار میشود، از تلاش همه دست اندرکاران تقدیر مینمایم و با کلام زیبای امام رئوف و شمس الشموس حضرت امام رضا علیه السلام که در حق شما دعا فرموده است، سخنم را به پایان میبرم که فرمودند: «رَحِمَ اللهُ عبداً أحیا أمرَنا قُلتُ کیفَ یُحیی أَمَرکُم » ( و قال علیه السلام ) «یَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ یُعَلِّمُهَا النَّاسَ» (بحار الانوار، ج 2، ص 30) یعنی خدا رحمت کند کسی که امر ما را زنده کند، پرسیدند امر شما چگونه زنده میشود؟ آن حضرت پاسخ دادند امر ما آنگاه زنده میشود که علوم ما را فرا بگیرید و مردم را به آنها تعلیم دهید.
دوام توفیقات همگان را از حضرت باریتعالی مسئلت مینمایم.
حسین نوری همدانی